Mrożenie jest doskonałą metodą przechowywania świeżych i gotowych produktów spożywczych. W niskiej temperaturze składniki odżywcze: witaminy, składniki mineralne, białka i tłuszcze tracone są w minimalnym stopniu. Proces mrożenia nie narusza struktury białek w ten sposób przechowywanych produktów i hamuje proces namnażania się drobnoustrojów. Dzieje się tak dlatego, ponieważ woda zawarta w produktach zamienia się w kryształki lodu, stając się niedostępna dla drobnoustrojów, które potrzebują jej w swych procesach metabolicznych. Ale przede wszystkim mrożenie jest wygodne. Zastanów się, ile razy zdarzyło Ci się stać w okresie przeświątecznym w kolejce po świeże mięso lub ryby. Te same produkty, często dużo wyższej jakości, można bez stresu, a przede wszystkim poświącając na zakupy o wiele mniej czasu, nabyć wcześniej i przechować w zamrażalniku lub zamrażarce.
W okresie letnim, gdy natura hojnie darzy nas swoimi płodami, warto porobić zapasy ulubionych warzyw i owoców, szczególnie w okresach, gdy są najtańsze i najdorodniejsze, natka pietruszki wiązana jest w największe pęczki, a bazylię można wyhodować samodzielnie w przydomowym lub na balkonowym ogródku. W ten sposób zgromadzone produkty na pewno będą tańsze niż gotowe mrożonki dostępne w sklepach. Jeśli więc dysponujemy odpowiedniej wielkości zamrażarką, nie pozwólmy, aby stała pusta. Koszt domowego mrożenia produktów na pewno podniesie się o zużycie wody do czyszczenia, zakup odpowiednich woreczków, które nie popękają w niskiej temperaturze i nie pozwolą przeniknąć do mrożonki niepożądanym zapachom oraz koszt energii zużytej podczas pracy sprzętu AGD. Ale nawet uwzględniając te niedogodności uszczuplające zawartość naszego portfela, warto zamrażać przynajmniej niektóre produkty z niebagatelnego powodu - możemy wybrać składniki wysokiej jakości, co nie zawsze zapewniają producenci mrożonek.
Co można mrozić
Oczywiście świeże mięsa, ryby, owoce, warzywa i zioła. Gotowe produkty, takie jak zupy, pieczone mięsa, wędliny, pierogi, sosy, farsze, gotowane warzywa, spody na pizzę, większość ciast, białka jajek, a nawet twarogi. Do zup, potrawek lub gulaszy, które chcesz zamrozić nie dodawaj makaronu, ponieważ po odmrożeniu stanie się nieapetycznie miękki. Podobnie zachowają się ziemniaki oraz ryż.
Czego nie powinno się mrozić
Do mrożenia nie nadają się produkty, w których proces formowania się kryształów lodu uszkadza struktury komórkowe, powodując utratę jędrności i kruchości. Niekorzystny wpływ ma też mrożenie na produkty o wysokiej zawartości tłuszczu, mogą one ulegać rozwarstwieniu. W warunkach przemysłowych można mrozić więcej składników niż w domowych zamrażalnikach, w których proces mrożenia przebiega dużo wolniej, powodując tworzenie się większych kryształków lodu, i tym samym uszkadzając strukturę komórkową.
W czym zamrażać
Przede wszystkim przygotować odpowiednie woreczki lub pojemniki do mrożenia żywności. Zamiast zwykłych woreczków śniadaniowych lepiej używać woreczków przeznaczonych do mrożenia, są wykonane z grubszej folii, dzięki temu do mrożonki nie przenikną niepożądane zapachy z zewnątrz. Woreczki do mrożenia są oczywiście droższe od zwykłych, ale nie ulegają tak łatwo uszkodzeniom, dużo łatwiej wyjmować z nich zamrożone produkty niż z cienkiej folii. Można je także wkładać do gorącej wody wraz z mrożonką.
Do mrożenia owoców, np. truskawek lub jagód, a także drobnych warzyw świetnie nadają się półlitrowe lub litrowe pudełka po lodach z pokrywką. Małe plastikowe pojemniczki z zamknięciem można wykorzystać do mrożenia ziół.
Jak zamrażać
Do mrożenia wybieramy tylko świeże mięso i ryby, zdrowe okazy warzyw i owoców oraz świeżo przygotowane gotowe dania. Świeże produkty myjemy, osuszamy, warzywa obieramy, z owoców usuwamy szypułki. Ryby przed zamrożeniem patroszymy i pozbywamy się łusek. Owoce myjemy i pozbawiamy szypułek, warzywa obieramy i kroimy. Z woreczków do mrożenia przed zawiązaniem usuwamy powietrze. Każdą mrożonkę dokładnie opisujemy, wpisując nazwę oraz datę zamrożenia. Produkty w zamrażarce grupujemy, starając się ułożyć osobno zioła, warzywa, owoce, mięsa, itd.
Doskonale nadają się do mrożenia pyzy, knedle i pierogi. Po ugotowaniu (warto wyjąć je z gotującej się wody kilka minut wcześniej niż w przypadku przeznaczonych do bezpośredniego spożycia) pierogi osączamy, studzimy, układamy na tackach lub folii tak, aby się nie stykały i wkładamy do zamrażarki. Dopiero po zamrożeniu możemy je przesypać do jednego woreczka lub pojemnika, w przeciwnym razie posklejają się.
Jaj lepiej nie zamrażać w całości. Bardzo trudno jest zamrozić w sposób, który nie spowoduje pękanie skorupki. Najlepiej zamrażać osobno białka przełożone do pojemniczka z zamknięciem i osobno żółtka. Aby zapobiec gęstnieniu żółtek, powinno się je, zależnie od przeznaczenia, wymieszać z solą lub utrzeć z niewielką ilością cukru.
Jaj lepiej nie zamrażać w całości. Bardzo trudno jest zamrozić w sposób, który nie spowoduje pękanie skorupki. Najlepiej zamrażać osobno białka przełożone do pojemniczka z zamknięciem i osobno żółtka. Aby zapobiec gęstnieniu żółtek, powinno się je, zależnie od przeznaczenia, wymieszać z solą lub utrzeć z niewielką ilością cukru.
Co blanszować przed mrożeniem
Blanszowanie, czyli kilkuminutowe obgotowywanie w gorącej wodzie, a następnie chłodzenie w lodowatej wodzie przez około 5 minut wpływa korzystnie na kolor, konsystencję oraz trwałość wielu warzyw.
Marchewkę, kalafior, szparagi, fasolkę szparagową, włoszczyznę oraz brukselkę blanszujemy 3 minuty, paprykę pokrojoną w paski lub kostkę 2 minuty, groszek i drobny bób 1 minutę, grzyby 1 minutę we wrzątku zakwaszonym cytryną dla zachowania koloru, buraczki mrozimy ugotowane do miękkości. Czas liczymy od momentu, gdy woda po włożeniu sitka z warzywami ponownie zawrze.
Jak rozmrażać
Jeśli czas nie nagli, nie rozmrażamy produktów w temperaturze pokojowej, lecz w lodówce. Zapobiegniemy w ten sposób utracie witaminy C zachowanej dzięki procesowi mrożenia w bardzo wysokim stopniu. Zostanie też spowolniony proces ponownego namnażania się mikroorganizmów, które w większości przeżywają zamrażanie. Niektórych produktów nie trzeba rozmrażać przed użyciem. Warzywa do zup czy sosów można przełożyć do garnka lub na patelnię w postaci zamrożonej. Galaretką lepiej zalewać zamrożone owoce, aby zachowały właściwy kolor i kształt.
O czym warto pamiętać
Nastawiaj temperaturę mrożenia min. na -18 stopni C.
Nie wkładaj do zamrażalnika ani zamrażarki ani zamrażalnika gorących ani ciepłych produktów.
Staraj się używać woreczków oraz pojemników przeznaczonych specjalnie do mrożenia, aby produkty nie uległy uszkodzeniu.
Pamiętaj, że zamrażarka będzie pracowała sprawniej, gdy produkty przeznaczone do mrożenia ułożysz ciasno obok siebie.
Produktów, które raz zostały odmrożone, nigdy nie zamrażaj ponownie!
Nie wkładaj do zamrażalnika ani zamrażarki ani zamrażalnika gorących ani ciepłych produktów.
Staraj się używać woreczków oraz pojemników przeznaczonych specjalnie do mrożenia, aby produkty nie uległy uszkodzeniu.
Pamiętaj, że zamrażarka będzie pracowała sprawniej, gdy produkty przeznaczone do mrożenia ułożysz ciasno obok siebie.
Produktów, które raz zostały odmrożone, nigdy nie zamrażaj ponownie!
Jak długo można przechowywać zamrożone produkty
Pieczywo przechowywane w zamrażalniku nie traci wartości smakowych nawet przez kilka miesięcy, ponieważ w temperaturze minus 20 stopni zostaje całkowicie zahamowany proces czerstwienia, najszybciej przebiegający w temperaturze około 0 stopni. Nie warto więc wkładać chleba do lodówki. Warzywa i owoce można przechowywać w zamrażarce przez 24 miesiące. Tłuszcze około 6 miesięcy. Mleko 6 tygodni, jogurt 1 miesiąc, sery twarde kilka miesięcy, topione 4 tygodnie. Mleko mam karmiących piersią w zamrażalniku mającym minus 10 stopni może być przechowywane przez 1 tydzień, a zamrażarce nawet 6 miesięcy. Surowe mięso w domowym zamrażalniku nie powinno być przechowywane dłużej niż 3 miesiące, pieczenie z wołowiny można mrozić nawet przez 1 rok, ale już na przykład kiełbasę wieprzową lub szynkę zaledwie 2 miesiące, a pieczenie wieprzowe do 8 miesięcy. Bekon tylko 1 miesiąc. Podobne zasady dotyczą cielęciny.