Szparag - smakowity chudzielec

Rodzaje szparagów
Szparagi to wyrastające spod ziemi kiełki asparagusa - rośliny często spotykanej w kwiaciarniach.
Hoduje się je w kopcach. Podczas sezonu kłącza wycinane są dwa razy dziennie - rano i wieczorem.
Pracochłonna uprawa dotąd tradycyjnie prowadzona w Holandii, obecnie rozszerza się na takie kraje jak Chiny i Peru. Szparagi można więc coraz częściej spotkać w supermarketach przez cały rok, mimo że sezon na nie trwa od połowy kwietnia do końca maja.
Szparagi białe to kłącza, które nie ujrzały jeszcze światła słonecznego. Gdy ich główki przebiją ziemię, warzywo nabiera fioletowej barwy, w takiej postaci spotykamy je w sprzedaży najrzadziej. W końcu łodyżki wyrastają mocno nad ziemię i zmieniają kolor na zielony.

Trochę historii
Szparagi znali już starożytni. Kapłani ogłosili je warzywem świętym i składali bogom w ofierze. Miano królewskich, które noszą jest równie uzasadnione, bowiem zajadali się nimi rzymscy imperatorzy. Podobno stworzono nawet specjalny oddział legionistów, który przemierzał kraj w poszukiwaniu najdorodniejszych okazów będących w stanie zadowolić delikatne podniebienia władców.

Co zawierają?
Mają dużo składników mineralnych (fosforu, żelaza i potasu).
Są źródłem witaminy C, E, betakarotenu oraz kwasu foliowego.
Mają działanie moczopędne i oczyszczające.
Są lekkostrawne i niskokaloryczne (10 dag ma tylko 26 kcal).

Jak je wybierać?
Najlepiej oczywiście kupować szparagi od razu po zebraniu, ponieważ bardzo szybko łykowacieją i gorzknieją.
Warto oglądać końcówki - suche i poczerniałe oznaczają, że warzywo jest nieświeże i prawdopodobnie będzie niesmaczne.
Aby ocenić świeżość, można potrzeć jeden szparag o drugi. Jeżeli wydają skrzypiący odgłos, to znaczy, że zostały niedawno zebrane.
Spośród szparagów białych najlepiej wybierać te grubsze o jasnych, zamkniętych główkach i połyskujących pędach (mniej idealne, na przykład jak te na zdjęciu świetnie nadadzą się na kremową zupę lub obiadowy sos).
Zielone powinny być szczupłe i jędrne, a miejsce cięcia łodygi w żadnym wypadku nie powinno być suche i zdrewniałe.

Jak przechowywać?
W zasadzie szparagi powinno się przyrządzać od razu po zakupieniu, jeśli jednak musimy warzywo przechowywać jakiś czas, warto je wrzucić na kilka minut do gorącej wody, po wyjęciu osuszyć, zawinąć w miękką lekko wilgotną ściereczkę i włożyć na najniższą półkę lodówki, ponieważ tam jest najchłodniej.

Jak czyścić?
Zielone wystarczy po prostu umyć i odłamać łodyżkę. Szparagi same wiedzą, w którym miejscu powinny pęknąć, nie trzeba odkrawać ogonka nożem.
Białe szparagi myjemy, odkrawamy twardą końcówkę i obieramy, aby nie były łykowate.

Jak przyrządzać, aby były smaczne?
Zielone nie powinny być gotowane zbyt długo, ponieważ przegotowane stają się żółtawe i nieapetycznie miękkie. Jeżeli lubimy warzywa al dente, wystarczy gotować je 3 minuty, a następnie wrzucić na chwilę do wody z kostkami lodu - dzięki temu zachowają sprężystość i kolor. Jeżeli zamierzamy gotować zielone szparagi chwilę dłużej, w zachowaniu koloru pomoże odrobina cukru lub sody oczyszczanej dosypana do garnuszka z wodą.
Najsmaczniejsze są jednak szparagi ugotowane na parze i dopiero potem delikatnie osolone, zachowują najwięcej witamin i soli mineralnych.
Jeżeli jesteśmy posiadaczami specjalnego wysokiego garnuszka do gotowania szparagów, powinniśmy ułożyć je w pęczek, a nastepnie związać nicią i gotować w lekko osolonej wodzie pionowo z wystającymi ponad poziom wody końcówkami, które są najdelikatniejsze i powinny zmięknąć na parze.
Do całkowitej miękkości gotujemy wyłącznie szparagi przeznaczone do zmiksowania, czyli te mające stać się składnikiem sosu lub kremowej zupy. Jeśli szparagi nie są najwyższej jakości, mamy sporą szansę ugotować z nich aromatyczną zupę krem.
Nie zapominajmy również o duszeniu. Szparagi uduszone w oliwie lub w mieszance oliwy i masła są bardzo świetnym dodatkiem do obiadu.

Sposoby podawania szparagów
Najprościej oczywiście po ugotowaniu skropić je oliwą i lekko osolić. Można też polać szparagi masłem lub masłem wymieszanym ze zrumienioną bułką tartą.
Warto spróbować jajecznicy z dodatkiem pokrojonych i podduszonych szparagów. Wykwintnym sposobem podania sadzonego jajka jest ułożenie go na uduszonych zielonych szparagach.
Wyśmienity dodatek do mięs, ryb oraz makaronów stanowią szparagi uduszone na maśle wymieszanym z oliwą lub przyrządzone w sosie holenderskim.
Zapiekane pod beszamelem, tradycyjnym lub z dodatkiem wysokojakościowego żółtego twardego sera lub szynki są równie smaczne.
Zblanszowane lub nawet surowe świetnie komponują się z pomidorami, ogórkami oraz cebulą, stanowiąc doskonały składnik wiosennych sałatek.
Kremowe zupy ze zmiksowanych białych lub zielonych szparagów ozdobią niejedno przyjęcie, a białe szparagowo-serowe sosy bardzo dobrze pasują do naleśników z farszem warzywnym lub mięsno-pomidorowym.